4 Comments
User's avatar
Gustaaf's avatar

Wat een goede analyse, Ad! Airbnb eigent zich de plek van een overheid toe, werpt zich ongevraagd op als marktmeester en roomt de daarbij behorende belasting af. Heel verhelderende wisseling van perspectief, alleen door te laten zien dat het gangbare woordgebruik misleidend is.

Ik ben nog benieuwd wat je van het volgende vindt. Wat voorstanders van dit model (zoals de eigenaren van Airbnb zelf) zullen inbrengen is dat een private partij een veel betere marktmeester is dan een overheid. Airbnb kan uitgedaagd worden door andere platforms en heeft daarom een prikkel om voortdurend te innoveren. Vandaar het slimme recensie-systeem, de beveiligde transacties, etc, waar overheden tot nu toe nooit mee zijn gekomen. Allemaal omdat Airbnb zich staande moet houden in de (vooralsnog geheel hypothetische) markt-van-marktmeesters-van-vakantiewoningen. Jij betoogt overtuigend dat Airbnb een markt ís, maar ben je het ermee eens dat Airbnb in theorie ook een speler is op die 'meta-markt'?

En de vervolgvraag: kan zo'n meta-markt ooit werken? Onder welke voorwaarden?

Expand full comment
Ad van der Stok's avatar

Dank je! Goeie vragen ook. Hier een paar antwoorden.

Over dat Airbnb een goeie marktmeester zou zijn, weet ik niet. Wat ze zeker goed doet is het ontsluiten van de informatie over beschikbare verblijven. Ze biedt veel informatie over de verblijven zelf en geeft een overzicht van beschikbare verblijven in een bepaalde stad op bepaalde data. Daarin lijkt ze eigenlijk heel erg op Funda, dat ook die informatie heel goed ontsluit. Maar wat Airbnb marktmeester maakt (in tegenstelling tot Funda) is dat de transacties zelf ook via haar verlopen en dat ze de condities waaronder die tot stand komen helemaal bepaald. En ook de best forse belasting die ze over de transacties heft.

Je kunt je ook een bedrijfsvariant van Airbnb voorstellen, waarbij ze de info over verblijven net zo goed ontsluit, maar dan bijvoorbeeld met abonnementsgeld haar eigen inkomsten binnenhaalt. Dus dan wordt het een soort Funda, met contactgegevens van verhuurders, waarmee je dan contact legt en zonder tussenkomst van Airbnb een overeenkomst afsluit.

Wat ik denk dat problematisch is aan zo'n geprivatiseerde markt is de intrinsieke monopoliedrang (en de macht die daar het gevolg van is). Zo'n markt werkt het best als al het aanbod erop te vinden is. En als al het aanbod erop te vinden is, kunnen huurders en verhuurders er niet omheen en is de kans dat er een alternatief naast ontstaat zeer klein.

Met elkaar concurrerende markten is voor consumenten ook iets wezenlijk anders dan met elkaar concurrerende producenten. Zoek je een fiets, dan wil je dat er meer producenten zijn, zodat je echt keuze hebt om iets naar jouw smaak en budget uit te kiezen. Maar het is heel fijn om één markt te hebben waar al het aanbod zichtbaar is. Je zit als consument niet te wachten op de keuze tussen meerdere markten, want je bent niet op zoek naar een markt, maar naar een product.

Expand full comment
Gustaaf's avatar

Precies. Je wil als koper én als verkoper dat er één markt is. Jouw aanbod moet voor álle potentiële kopers te zien zijn, niet alleen voor de kopers die toevallig ook op autotrader kijken (terwijl de rest op marktplaats kijkt). Andersom moet jij als consument ál het aanbod kunnen zien, niet alleen de huizen die toevallig op funda staan. Zelfde geldt voor datingsites, huizenruilsites, autodelen-apps, airbnb, etc.

Dit probleem zou je nog wel kunnen oplossen door interoperabiliteit af te dwingen. 'Platforms' moeten dan allemaal hetzelfde dataformat gebruiken en data zijn altijd uit te wisselen. Dus: als je auto op autotrader staat, zijn dezelfde gegevens meteen ook zichtbaar op marktplaats. Als gebruiker van marktplaats kun je dan dus ook een auto van autotrader kopen.

Zo kan een uitdager van Airbnb wel marktaandeel krijgen, door bijvoorbeeld een aantrekkelijker platform te bieden.

Maar. Mijn gevoel zegt me dat er iets fundamentelers mis gaat. Dat een meta-markt sowieso nooit kan werken. Maar ik ben er nog niet achter wat dat is. Wordt vervolgd.

Expand full comment
Ad van der Stok's avatar

En het afdwingen van interoperabiliteit kan dan eigenlijk alleen gedaan worden door de eigenlijke marktmeester, ook wel bekend als de staat.

Expand full comment